บทที่ 9

# ตัวอย่างฟังก์ชันง่ายๆ
def greet_student(name):
    """ฟังก์ชันทักทายนักเรียน"""
    message = f"สวัสดี {name}! ยินดีต้อนรับสู่ห้องเรียน"
    return message

# การเรียกใช้ฟังก์ชัน
result = greet_student("สมชาย")
print(result)  # สวัสดี สมชาย! ยินดีต้อนรับสู่ห้องเรียน

# โครงสร้างฟังก์ชันพื้นฐาน
def function_name(parameters):
    """คำอธิบายฟังก์ชัน (Docstring)"""
    # โค้ดที่ต้องการให้ทำงาน
    return result  # (ไม่บังคับ)

# ฟังก์ชันที่มี parameters หลายตัว
def calculate_bmi(weight, height):
    """คำนวณค่า BMI"""
    bmi = weight / (height ** 2)
    return round(bmi, 2)

# การเรียกใช้แบบต่างๆ
# แบบที่ 1: ส่งตามลำดับ (Positional Arguments)
my_bmi = calculate_bmi(65, 1.70)
print(f"BMI: {my_bmi}")  # BMI: 22.49

# แบบที่ 2: ระบุชื่อ parameter (Keyword Arguments)
friend_bmi = calculate_bmi(height=1.65, weight=55)
print(f"BMI เพื่อน: {friend_bmi}")  # BMI เพื่อน: 20.2

# ฟังก์ชันที่มีค่า Default
def introduce_student(name, grade=10, school="โรงเรียนมัธยม"):
    """แนะนำตัวนักเรียน"""
    return f"ชื่อ {name} เรียนชั้น ม.{grade} ที่{school}"

# เรียกใช้แบบต่างๆ
print(introduce_student("สมชาย"))
# ชื่อ สมชาย เรียนชั้น ม.10 ที่โรงเรียนมัธยม

print(introduce_student("สมหญิง", 11))
# ชื่อ สมหญิง เรียนชั้น ม.11 ที่โรงเรียนมัธยม

print(introduce_student("สมศักดิ์", 12, "โรงเรียนวิทยาศาสตร์"))
# ชื่อ สมศักดิ์ เรียนชั้น ม.12 ที่โรงเรียนวิทยาศาสตร์

# ตัวอย่างฟังก์ชันคำนวณคะแนนเฉลี่ย
def calculate_average(scores):
    """คำนวณคะแนนเฉลี่ยและเกรด"""
    if not scores:  # ถ้าไม่มีคะแนน
        return 0, "F"
    
    average = sum(scores) / len(scores)
    
    # กำหนดเกรด
    if average >= 80:
        grade = "A"
    elif average >= 70:
        grade = "B"
    elif average >= 60:
        grade = "C"
    else:
        grade = "F"
    
    return round(average, 2), grade

# ทดสอบฟังก์ชัน
my_scores = [85, 92, 78, 88, 95]
avg, grade = calculate_average(my_scores)
print(f"คะแนนเฉลี่ย: {avg}, เกรด: {grade}")  # คะแนนเฉลี่ย: 87.6, เกรด: A

# Global Variable (ตัวแปรส่วนรวม)
school_name = "โรงเรียนมัธยม"  # ใช้ได้ทุกที่
total_students = 1000

def show_school_info():
    """แสดงข้อมูลโรงเรียน"""
    # สามารถใช้ Global Variable ได้
    print(f"โรงเรียน: {school_name}")
    print(f"จำนวนนักเรียน: {total_students} คน")

def calculate_class_average(scores):
    """คำนวณคะแนนเฉลี่ยของห้อง"""
    # Local Variable (ตัวแปรภายในฟังก์ชัน)
    total_score = sum(scores)  # ใช้ได้เฉพาะในฟังก์ชันนี้
    student_count = len(scores)
    average = total_score / student_count
    
    print(f"โรงเรียน: {school_name}")  # ใช้ Global Variable ได้
    return average

# เรียกใช้ฟังก์ชัน
show_school_info()
class_scores = [80, 85, 92, 78, 88]
avg = calculate_class_average(class_scores)
print(f"คะแนนเฉลี่ย: {avg:.1f}")

# ปัญหาที่เกิดขึ้นได้
def test_scope():
    message = "สวัสดีจากในฟังก์ชัน"  # Local Variable
    print(message)

test_scope()  # ทำงานได้
# print(message)  # Error! ไม่สามารถใช้ Local Variable ภายนอกฟังก์ชันได้

# ตัวอย่างการใช้ Lambda กับ List
numbers = [1, 2, 3, 4, 5]

# ใช้ map() กับ lambda เพื่อแปลงทุกตัวในลิสต์
squares = list(map(lambda x: x**2, numbers))
print(f"ยกกำลัง 2: {squares}")  # [1, 4, 9, 16, 25]

# ใช้ filter() กับ lambda เพื่อกรองข้อมูล
even_numbers = list(filter(lambda x: x % 2 == 0, numbers))
print(f"เลขคู่: {even_numbers}")  # [2, 4]

# ตัวอย่างการเรียงลำดับนักเรียนตามคะแนน
students = [
    {"name": "สมชาย", "score": 85},
    {"name": "สมหญิง", "score": 92},
    {"name": "สมศักดิ์", "score": 78}
]

# เรียงตามคะแนนจากมากไปน้อย
sorted_students = sorted(students, key=lambda student: student["score"], reverse=True)
for student in sorted_students:
    print(f"{student['name']}: {student['score']}")
# สมหญิง: 92
# สมชาย: 85
# สมศักดิ์: 78

# ตัวอย่างปัญหาจริง: นับถอยหลัง
def count_down(n):
    """นับถอยหลังจาก n ลงมา 0"""
    print(n)
    
    # Base case
    if n <= 0:
        print("ปล่อยจรวด!")
        return
    
    # Recursive case
    count_down(n - 1)

# ทดสอบ
count_down(5)
# 5
# 4
# 3
# 2
# 1
# 0
# ปล่อยจรวด!

# 3. ข้อผิดพลาดอื่นๆ ที่พบบ่อย

# ผิด: ใช้ Global Variable มากเกินไป
total_score = 0
def bad_add_score(score):
    global total_score
    total_score += score  # แก้ไข Global

# ถูก: ส่งค่าผ่าน Parameter และ Return
def good_add_score(current_total, score):
    return current_total + score  # ไม่แก้ไข Global

# ผิด: ฟังก์ชันทำหลายอย่างพร้อมกัน
def bad_process_student(name, scores):
    avg = sum(scores) / len(scores)  # คำนวณ
    print(f"{name}: {avg}")                # แสดงผล
    save_to_database(name, avg)          # บันทึก
    send_email_to_parent(name, avg)      # ส่งเมล
    return avg

# ถูก: แยกเป็นฟังก์ชันย่อย
def calculate_average(scores):
    return sum(scores) / len(scores)

def process_student(name, scores):
    avg = calculate_average(scores)
    display_result(name, avg)
    save_result(name, avg)
    notify_parent(name, avg)
    return avg

# ระบบเกมคำถาม - ใช้ฟังก์ชันหลายแบบ
import random

# ข้อมูลคำถาม
QUESTIONS = [
    {"question": "เมืองหลวงของไทยคือ?", "answer": "กรุงเทพฯ"},
    {"question": "2 + 2 = ?", "answer": "4"},
    {"question": "ภาษาโปรแกรมที่เรียน?", "answer": "Python"},
    {"question": "1 ปี มีกี่วัน?", "answer": "365"}
]

def display_welcome():
    """แสดงข้อความต้อนรับ"""
    print("ยินดีต้อนรับสู่เกมคำถาม!")
    print("จงตอบคำถามให้ถูกต้องมากที่สุด")
    print("=" * 40)

def get_random_question(questions):
    """สุ่มเลือกคำถาม"""
    return random.choice(questions)

def ask_question(question_data):
    """ถามคำถามและรับคำตอบ"""
    question = question_data["question"]
    print(f"คำถาม: {question}")
    user_answer = input("คำตอบของคุณ: ").strip()
    return user_answer

def check_answer(user_answer, correct_answer):
    """ตรวจสอบคำตอบ (ไม่แยกตัวพิมพ์ใหญ่เล็ก)"""
    return user_answer.lower() == correct_answer.lower()

def display_result(is_correct, correct_answer):
    """แสดงผลลัพธ์"""
    if is_correct:
        print("ถูกต้อง! เก่งมาก")
    else:
        print(f"ผิด! คำตอบที่ถูกคือ: {correct_answer}")

def calculate_score(correct_count, total_count):
    """คำนวณคะแนนเป็นเปอร์เซ็นต์"""
    if total_count == 0:
        return 0
    return (correct_count / total_count) * 100

def get_grade(score):
    """แปลงคะแนนเป็นเกรด"""
    grade_map = {
        90: "A", 80: "B", 70: "C", 
        60: "D", 0: "F"
    }
    for min_score, grade in grade_map.items():
        if score >= min_score:
            return grade
    return "F"

def display_final_score(correct, total):
    """แสดงคะแนนสรุป"""
    score = calculate_score(correct, total)
    grade = get_grade(score)
    
    print("\n" + "=" * 40)
    print("ผลการแข่งขัน")
    print(f"ตอบถูก: {correct}/{total} ข้อ")
    print(f"คะแนน: {score:.1f}%")
    print(f"เกรด: {grade}")
    
    # ข้อความกำลังใจตามผลคะแนน
    if score >= 90:
        print("ยอดเยี่ยม! คุณเก่งมาก!")
    elif score >= 70:
        print("ดีมาก! พยายามต่อไป")
    elif score >= 50:
        print("ผ่านเกณฑ์! ลองทบทวนอีกนิด")
    else:
        print("ลองศึกษาเพิ่มเติมนะ")

def play_quiz_game(num_questions=3):
    """ฟังก์ชันหลักในการเล่นเกม"""
    display_welcome()
    
    correct_answers = 0
    total_questions = min(num_questions, len(QUESTIONS))
    
    # คัดลอกคำถามเพื่อไม่ให้ซ้ำ
    available_questions = QUESTIONS.copy()
    
    for i in range(total_questions):
        print(f"\nคำถามที่ {i + 1}")
        
        # เลือกคำถามและลบออกจากรายการ
        question_data = get_random_question(available_questions)
        available_questions.remove(question_data)
        
        # ถามและตรวจคำตอบ
        user_answer = ask_question(question_data)
        is_correct = check_answer(user_answer, question_data["answer"])
        
        # แสดงผลและนับคะแนน
        display_result(is_correct, question_data["answer"])
        if is_correct:
            correct_answers += 1
    
    # แสดงคะแนนสรุป
    display_final_score(correct_answers, total_questions)

# เรียกใช้เกม
if __name__ == "__main__":
    play_quiz_game(3)  # เล่น 3 ข้อ

# โปรเจกต์: ระบบจัดการคะแนนนักเรียน

# ======= ฟังก์ชันจัดการข้อมูลพื้นฐาน =======
def create_student(student_id, name, grade):
    """สร้างข้อมูลนักเรียนใหม่"""
    return {
        "id": student_id,
        "name": name,
        "grade": grade,
        "scores": {},
        "created_date": "2024-01-01"
    }

def add_score(student, subject, score):
    """เพิ่มคะแนนวิชาให้นักเรียน"""
    if 0 <= score <= 100:
        student["scores"][subject] = score
        return True
    return False

def calculate_average(scores_dict):
    """คำนวณคะแนนเฉลี่ย"""
    if not scores_dict:
        return 0
    return round(sum(scores_dict.values()) / len(scores_dict), 2)

def get_grade_from_average(average):
    """แปลงคะแนนเฉลี่ยเป็นเกรด"""
    if average >= 80: return "A"
    elif average >= 70: return "B"
    elif average >= 60: return "C"
    elif average >= 50: return "D"
    else: return "F"

# ======= ฟังก์ชันค้นหาและแสดงผล =======
def find_student_by_id(students, student_id):
    """ค้นหานักเรียนจากรหัส"""
    for student in students:
        if student["id"] == student_id:
            return student
    return None

def display_student_info(student):
    """แสดงข้อมูลนักเรียนแบบละเอียด"""
    avg = calculate_average(student["scores"])
    grade = get_grade_from_average(avg)
    
    print(f"\n===== ข้อมูลนักเรียน =====")
    print(f"รหัส: {student['id']}")
    print(f"ชื่อ: {student['name']}")
    print(f"ชั้น: ม.{student['grade']}")
    print(f"คะแนนเฉลี่ย: {avg} ({grade})")
    
    if student["scores"]:
        print(f"คะแนนแต่ละวิชา:")
        for subject, score in student["scores"].items():
            print(f"  - {subject}: {score}")
    else:
        print("ยังไม่มีคะแนน")

def get_top_students(students, limit=5):
    """หานักเรียนที่มีคะแนนเฉลี่ยสูงสุด"""
    students_with_avg = []
    for student in students:
        avg = calculate_average(student["scores"])
        if avg > 0:  # มีคะแนน
            students_with_avg.append((student, avg))
    
    # เรียงตามคะแนนจากมากไปน้อย
    sorted_students = sorted(students_with_avg, 
                                   key=lambda x: x[1], 
                                   reverse=True)
    return sorted_students[:limit]

# ======= ฟังก์ชันเมนูและการโต้ตอบ =======
def show_main_menu():
    """แสดงเมนูหลัก"""
    print("\n" + "="*50)
    print("    ระบบจัดการคะแนนนักเรียน")
    print("="*50)
    print("1. เพิ่มนักเรียนใหม่")
    print("2. เพิ่มคะแนน")
    print("3. ค้นหานักเรียน")
    print("4. แสดงรายชื่อทั้งหมด")
    print("5. นักเรียนยอดเยี่ยม 5 อันดับ")
    print("6. สรุปคะแนนของห้อง")
    print("9. ออกจากโปรแกรม")
    print("="*50)

def get_menu_choice():
    """รับตัวเลือกเมนูจากผู้ใช้"""
    try:
        choice = int(input("เลือกเมนู (1-9): "))
        return choice
    except ValueError:
        return 0  # ค่าผิด

def display_class_summary(students, grade_filter=None):
    """แสดงสรุปคะแนนของห้อง"""
    filtered_students = students
    if grade_filter:
        filtered_students = [s for s in students 
                               if s["grade"] == grade_filter]
    
    if not filtered_students:
        print("ไม่มีข้อมูลนักเรียน")
        return
    
    total_students = len(filtered_students)
    students_with_scores = [s for s in filtered_students 
                            if s["scores"]]
    
    if students_with_scores:
        all_averages = [calculate_average(s["scores"]) 
                        for s in students_with_scores]
        class_average = round(sum(all_averages) / len(all_averages), 2)
        highest_avg = max(all_averages)
        lowest_avg = min(all_averages)
    else:
        class_average = highest_avg = lowest_avg = 0
    
    grade_text = f"ชั้น ม.{grade_filter}" if grade_filter else "ทุกชั้น"
    
    print(f"\n===== สรุปคะแนน{grade_text} =====")
    print(f"จำนวนนักเรียนทั้งหมด: {total_students} คน")
    print(f"นักเรียนที่มีคะแนน: {len(students_with_scores)} คน")
    print(f"คะแนนเฉลี่ยของห้อง: {class_average}")
    print(f"คะแนนสูงสุด: {highest_avg}")
    print(f"คะแนนต่ำสุด: {lowest_avg}")

# ======= ฟังก์ชันหลัก =======
def main():
    """ฟังก์ชันหลักของโปรแกรม"""
    students = []  # เก็บข้อมูลนักเรียนทั้งหมด
    
    print("ยินดีต้อนรับสู่ระบบจัดการคะแนนนักเรียน!")
    
    while True:
        show_main_menu()
        choice = get_menu_choice()
        
        if choice == 9:
            print("ขอบคุณที่ใช้งาน!")
            break
        elif choice == 1:
            # เพิ่มนักเรียน
            student_id = input("รหัสนักเรียน: ").strip()
            if find_student_by_id(students, student_id):
                print("มีรหัสนักเรียนนี้แล้ว")
            else:
                name = input("ชื่อ-นามสกุล: ").strip()
                grade = int(input("ชั้น (1-6): "))
                student = create_student(student_id, name, grade)
                students.append(student)
                print(f"เพิ่ม {name} เรียบร้อยแล้ว")
        
        # ... (จัดการเมนูอื่นๆ ต่อไป)

# เรียกใช้โปรแกรม
if __name__ == "__main__":
    main()